Hepimizin ansızın denk geldiği ilk duyduğunuzda şöyle bir cevap verebilme olasılığımız olan ya bu ıq değil mi işte bizim amcamızın oğlu da bu zeka testine girmiş üstün zekalı çıkmış yurt dışında burslu okuyor evet burada olan örnekte ki her şeyi bildiğini sanan amcamız da bir yana haklı çünkü
bahsedeceğimiz duygusal zeka bir zeka türüdür. Ama bu zeka türünün beynin çalışma şekliyle pek de bir alakası yoktur. Belki de vardır kim bilir hadi bu hepimizin merak ettiği zeka türünü beraber ele alalım.
Zeka kavramına bakıldığında beynin tam olarak nasıl çalıştığı belirlenemezken zeka hakkında ne derecede bir yorum yapmak mantıklı olur? Ama elimizdeki bilgilerle bir şeyler düşünüp çıkarıma varalım diyorsak da zekanın yine kendi içinde bir karmaşası olduğunu bilmeliyiz. Zeka çeşitlerini sıralayacak olursak bunlar:
- Sözel zeka
- Mantıksal zeka
- Görsel zeka
- Bedensel zeka
- Müziksel zeka
- Kişisel zeka
- Kişilerarası zeka
- Doğa zeka
Daha önce zekanın karmaşık bir kavram olduğunu söylemiştik yukarıda bakıldığında duygusal zeka tanımı mevcut değil mi ne yani duygusal zeka yok mu? Bu zeka çeşitleri bir profesör tarafından
oluşturulmuştur. Genel bir zeka ayrımı bilimsel olarak hâlâ mevcut değildir. Son zamanlarda sosyal
zeka ve kişilerarası zeka duygusal zeka olarak adlandırılmıştır. Biraz karmaşık duruyor öyle değil mi?
Ve konumuz olan Eq yani duygusal zeka duygular evrende varoluşumuzda kendimizi ifade etme
şeklimizde büyük bir rol oynar. Peki neden benim Equm düşükte diğerlerinin yüksek derseniz bunun
da kendi içerisinde ayrımları mevcuttur.
Duygusal zekayı olumsuz yönde etkileyen unsurlar:
- Ailedeki yanlış tutum
- Okuldaki yanlış tutum
- Toplumun kişi üzerinde yanlış tutumu
Aile bireyleri kendi içinde duygularını ifade etmiyor ya da yanlış bir şekilde ifade ediyorsa öğrenmeye aç olan çocuk bunu da bir bilgiden sayıp bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde işleyecektir. Yani ailelerin duyguları çocuğun geleceğinde ki duyguların bir yansıması görevindedir. Peki aile ne yapabilir diyorsak da bu konuda kendine yeterince güvenmiyorsa bir terapist eşliğinde öncelikle kendi sorununa çözüm bulmalıdır yetişkinlerde de duygusal zeka düzeyi ilerletilebilir. Aile bu konuda kendini geliştirdikten sonra çeşitli duygusal zekayı geliştiren kitaplar eşliğinde çocuğun duygusal
zekasını iyi yönde etkileyebilir. Okulda ise daha çok filmlerde karşılaştığımız belki de aramızda bu durumu maalesef ki yaşamış olabilecek bir birey de olabilen zorbalık kavramı bu zorbalık kişiyi değersiz hissetmesi yanında yeme bozuklukları, psikosomatik gibi sonuçlar da doğurur hal böyle
olunca kişi kendini değersiz insanlarla konuşabilecek duygularını ifade edebilecek düzeyde görmediği için ona öyle inandırıldığı için insanlarla konuşmaz ve bir süre sonra bu durum genel bir hal alır.
Toplumun olumsuz etikleri ise küçük toplumlar ve büyük toplumlar olarak ikiye ayrılır. Küçük toplum
Belki mahalle arasında çocuğun gelişimini etkileyebilecek şeylerin yapılması bu oldukça
çeşitlendirilebilen bir durumdur diğeri ise büyük toplumlar tarafından gerçekleşir. Belki de ülkeler.
Sırf cinsiyeti farklı diye bir cinsiyet grubunun ağlamaması gerektiği ataerkil toplumlarda oldukça
fazladır bir cinsiyet grubunun duygularını saklamasının söylenmesi ne acıdır bu da her ne kadar buna katılmayan bir birey olsa da bilinç dışı bunu kabul etmiştir. Ataerkil toplumlarda kadınların gülmemesi gerektiği daha uygun zamanda kısık sesle gülmesinin istenmesi tamamen bir psikolojik şiddet olup
kişinin duygusal zekasını olumsuz etkiler.
Duygusal zekanın yeterli düzeyde olmamasının sonuçları:
- Her ortamda tartışmaya girmek
- Başkalarının ne dediğini anlamazlar
- Diğer insanların aşırı hassas olduklarını düşünürler
- Farklı bakış açılarını küçümserler
- Ani duygusal patlamalar yaşayabilirler
- Başaklarını kolayca suçlayabilirler
- Empati eksiklikleri vardır
Bunun sonucunda:
- Özgüven eksikliği
- İş hayatına kolay atılamama
- Psikolojik sorunlar
- İlişki ve aile kurmak da zorlanmak
- Yalnız kalmak
- Değersizlik hissi
Duygusal zekanın gelişiminde insanların kişiye uyguladıkları davranış biçimleri fazlaca önemlidir. Birinin duygularını yönetmeye çalışmak hiç bir insan ve toplum grubunun düşünce biçimde yer alamaz. İnsan kendi benliğiyle kendi duygularını yürütebilecek kapasitedir. Bu gibi şeylerin önüne geçmek için bir ebeveyninseniz çocuğunuza duygularınızı iyi aktarabildiğinizden emin olun ve
çevresinin çocuğunuza davranışlarını anlamaya çalışın okulda gördüğünüz bir olumsuz bir davranışta ikinci şansı vermeden okul değişikliğine gidin. Eğer bir yetişkinseniz de internette bulabileceğiniz
duygusal zeka üzerine makaleleri okuyun uzman kişileri araştırıp size iyi gelebilecek olanı seçin bunun
eşliğinde yine bir terapist eşliğinde çalışmalar yürütebilirsiniz.
Naciye Ertürk’ün kaleminden
